Ermənistan höküməti çirkin manipulyasiyalarından əl çəkmək fikrində deyil. Bu metodla rəsmi İrəvan sülh sazişinin imzalanmasını hər vasitə ilə uzatmağa çalışır. Publika qarşısında isə sülh sazişinin imzalanmasına hazır olduqlarını bildirirlər. Amma bu siyasi avantüristlərdən soruşan yoxdur ki, sülh sazişi layihəsinin bütün bəndləri razılaşdırılmayıbsa, o necə imzalana bilər?
Bundan başqa Paşinyan və onun komandası hər dəfə yeni bir iddia irəli sürür və yaxud sülh sazişi layihəsindən hansısa bəndin çıxarılmasını istəyir. Təbii ki, rəsmi İrəvanın belə qeyri-ciddi addımları son nəticədə prosesə zərbə vurur, onun yekunlaşmasını ləngidir. Təsadüfi deyil ki, Xarici İşlər Nazirliyinin mətbuat katibi Ayxan Hacızadə Ermənistanın xarici işlər nazirinin “sülh sazişi” və kommunikasiyalar ilə bağlı fikirləri ilə əlaqədar yerli medianın suallarına cavabında deyib ki, Ermənistan tərəfi, Azərbaycanın təqdim etdiyi şərhlərə adekvat reaksiya vermək əvəzinə layihədə əks olunması zəruri olan müddəaları çıxarmaqla problemlərə göz yummağa cəhd göstərib: “Layihə üzrə indiyə qədər bir çox müddəalar, yəni təqribən 80% razılaşdırılsa da, bəzi müddəaların razılaşdırılması hələlik mümkün olmayıb. Ancaq bu o demək deyil ki, Ermənistan tərəfi təklif etdiyi kimi, razılaşdırılmamış müddəaları layihədən çıxarmaqla saziş imzalanmalıdır. Bu məqbul hesab edilə bilməz. Çünki, sülh sazişinin davamlı və uğurlu olması üçün bir sıra istiqamətlərdə iki ölkə arasında problemli məsələlərə layihədə aydınlıq gətirilməlidir”. Saziş xatirinə saziş?! Ermənistan höküməti özünü elə göstərir ki, guya sülh sazişinin ən qısa zamanda bağlanması üçün lazım olan hər şeyi edirlər. Hətta prosesin uzanmaması üçün bəzi sualları sülh sazişi layihəsindən çıxarılmasını da mümkün hesab edirlər. Görünür, rəsmi İrəvan sülh sazişi layihəsini ciddiyə almır. Ona görə də onu gərəksiz kağız kimi tezliklə imzalamağa çalışırlar. Bəlkə də düşünürlər ki, elə sülh sazişi imzalamaq lazımdır ki, sonradan onu pozmaq üçün müəyyən əsaslar olsun. Azərbaycansa layihədəki bütün bəndlərə hörmət və həssaslıqla yanaşır. Çünki bu sənəd iki ölkə arasında yeni səhifə açmalı, iki xalq arasında on illər boyu davam edən düşmənçiliyi sonlandırmalıdır. Ona görə də Azərbaycan iki ölkə arasında hər hansı bir məsələnin açıq qalmasını istəmir. Təsadüfi deyil ki, layihə hazırlanarkən sazişə daxil edilmiş 16 bəndin icrasına hər iki tərəf ilkin razılıq verib. Lakin Paşinyan hökuməti layihədəki bəzi bəndlərinin icrasından boyun qaçırır. Sülh sazişi, yoxsa niyyət protokulu? Məsələn Nikol Paşinyan İrəvan Dialoq Forumunda bu günkü çıxışı zamanı deyib ki, Bakı ilə artıq razılaşdırılmış sülh müqaviləsinin müddəaları imzalanmalıdır. Paşinyan qeyd edib ki, sənəddə Ermənistanla Azərbaycan arasında diplomatik münasibətlərin qurulmasına dair müddəa da var: "16 müddəadan qalan 3-ü isə qismən razılaşdırılıb. Onların hər biri iki cümlədən ibarətdir. Nəticədə bizim əlimizdə təsdiq edilmiş sənəd olacaq. Bu, imkan yaradacaq ki, ona uyğun işimizi davam etdirək”. Göründüyü kimi Paşinyan sülh sazişini hansısa niyyət protokolu ilə eyniləşdirir. Bəs, elə idisə sülh sazişinin ilkin layihəsinə zamanında niyə razılıq verirdilər? Təbii ki, bu məsələdə xarici faktor da var. Məlumdur ki, ABŞ, Fransa və bəzi Avropa ölkələri Ermənistanla Azərbaycan arasında davamlı və əbədi sülhün olmasını istəmir. Ona görə də Qərb rəsmi İrəvana təzyiq edir ki, sülh sazişi gündəmdən çıxarılsın. Ən yaxşı halda isə formal bir saziş imzalansın ki, onu da istənilən zaman pozmaq fürsəti qalsın. Ermənistanın hazırda təklif etdiyi saziş də bu ehtimalları özündə ehtiva edir. Məsələn, Ermənistan öz Konstitusiyasına düzəliş etmədən sülh sazişi imzalamaq istəyir. Belə olacağı təqdirdə Ermənistan sonrakı illərdə də Azərbaycana qarşı torpaq iddiasını yenidən irəli sürəcək. Yarımçıq saziş Azərbaycana lazım deyil Paşinyanın təklif etdiyi saziş xatirinə saziş prinsipi təbii ki, Azərbaycan tərəfindən heç zaman qəbul edilməyəcək. Üstəlik, hazırkı status-kvo Azərbaycanı qane edir. Çünki öz ərazi bütövlüyünü və suveren hüquqlarını təmin edən Azərbaycanın daha böyük hədəfləri var. Bu gün Ermənistanın “marionetka” liderlərinin sərsəmləmələri Azərbaycan üçün heç bir əhəmiyyət kəsb etmir. Belə vəziyyətdə isə Paşinyan iqtidarının qarşısında yeganə yol qalır. O da sülh sazişi layihəsinin bütün 16 bəndinin hər birinə əməl etmək. Əks təqdirdə Ermənistan növbəti dəfə “Dəmir yumruq”la üz-üzə qalacaq. Surxay Atakişiyev, Bizim.Media