Milli Məclisinin sədri Sahibə Qafarova BRİCS ölkələrinin həftəsonu X Parlament Forumunun Sankt-Peterburqda keçirilən plenar iclasında çıxışı zamanı Azərbaycanın BRİCS-ə tamhüquqlu üzvü olmaq istədiyini qeyd edib. “Azərbaycan xarici siyasətində dialoqu, əməkdaşlığı və həmrəyliyi təşviq edir. Bu, ikitərəfli münasibətlərə və beynəlxalq platformalar çərçivəsində fəaliyyətə aiddir. Xüsusilə bu, BRİCS-lə əməkdaşlığa aiddir. Azərbaycan artıq BRİCS-ə qoşulmaq arzusunu ifadə edib”, - deyə Qafarova bildirib. Bəs sözügedən təşkilat Azərbaycana nə qatacaq? Mövzunu Zəngəzur dəhlizinin açılması konteksində dəyərləndirdiyimiz zaman nə qazanmış olacağıq?
Mövzu ilə bağlı Bizim.Media-ya danışan Rusiya Siyasi Tədqiqatlar İnstitutunun direktoru, siyasi ekspert Sergey Markov, Rusiya Xalq Təsərrüfatı və Dövlət İdarəçilik Akademiyasının Sosial Elmlər İnstitutunun Siyasi və İctimai Kommunikasiyalar kafedrasının dosenti, iqtisadçı Nikolay Kulbaka bildirib ki, bu, həm Azərbaycana, həm də BRİCS ölkələrinə ciddi dividentlər qazandıracaq. Nikolay Kulbaka həmçinin Zəngəzur dəhlizi konteksində BRİCS-də iştirakımızı sözügedən təşkilatda yer alan ölkələr üçün önəmli hesab edir. “BRİCS çox maraqlı bir quruluşdur. Bir tərəfdən bu, XXI əsrin ikinci yarısında qlobal və ya regional liderlik iddiasında olan ölkələrin toplusudur. Digər tərəfdən, bu assosiasiyaya həm iqtisadiyyatda, həm də siyasətdə qatı rəqib olan iki ölkə daxildir. Bunlar Hindistan və Çindir. Belə bir şəraitdə hər hansı ölkənin bu assosiasiyada iştirakı iki ölkənin maraqları arasında bacarıqlı və diqqətli manevr etmək deməkdir. Amma Azərbaycan kimi ölkələr üçün bu blokda iştirak bir sıra səbəblərə görə faydalıdır. Birincisi, bu, potensial dünya liderləri səviyyəsində özü haqqında danışmaq üsuludur, ikincisi, qonşular və tərəfdaşlar arasında maraqlarını müdafiə etmək üçün bir vasitədir. Bu baxımdan BRİCS ölkələri arasında gələcək ticarət yollarının elementlərindən biri kimi Zəngəzur dəhlizinin inkişafı BRİKS ölkələrinin əksəriyyəti üçün maraqlı ola bilər”, - deyə N.Kulbaka qeyd edib. BRİCS-in əhəmiyyəti barədə danışan Sergey Markov bildirib ki, burada yer alan ölkələr dünyadakı bənzər bloklardakı kimi asılı olmurlar. Buna görə də, müstəqil xarici siyasət və iqtisadi yüksəliş baxımından BRİCS əhəmiyyətlidir. “İndi BRİKS ən dəbli və sürətlə inkişaf edən beynəlxalq strukturlardan biridir. BRİKS-in ilkin olaraq üç ölkəsi var idi: Rusiya, Hindistan, Çin. Sonra Braziliya, sonra Cənubi Afrika, indi İran və Pakistan kimi digər ölkələr də qoşulub. Hazırda isə 30-a yaxın ölkə BRİCS-ə qoşulmaq istədiklərini bəyan ediblər. Nəzərə almaq lazımdır ki, BRİCS sözün adi mənasında beynəlxalq təşkilat deyil. BRİCS-in nizamnaməsi, katibliyi, daimi fəaliyyət göstərən strukturları yoxdur. BRİCS daha çox dövlətin klubudur. Təxminən iki il əvvəl orada BRİCS-in inkişafında hansı yolu tutmaq barədə müzakirələr başladı. Müzakirələrdən sonra biz qərara gəldik ki, indiki mərhələdə sadəcə olaraq üzvlüyün genişləndirilməsi yolu ilə getmək daha rasional olar. Beləliklə, BRİCS klub olaraq qalır və ehtimal edə bilərik ki, yaxın gələcəkdə BRİCS-də 40-a yaxın ölkə olacaq və bunlar Qərb koalisiyasından kənarda olan ən böyük ölkələr olacaq”, - deyə S.Markov bildirib. Politoloq həmçinin bildirib ki, BRİCS Qərbdən asılılığı aradan qaldırmaq üçün önəmli klubdur. “Bu ölkələri bir neçə mühüm prinsip birləşdirir. Birinci ən mühüm prinsip ondan ibarətdir ki, bu ölkələr bütün dövlətlərin və xalqların suveren inkişafı prinsipini dəstəkləyirlər. Öz hegemonluğunu iddia edən və başqa ölkələr və xalqlar üzərində sarsılmaz hakimiyyətini təbliğ edən Qərbdən fərqli olaraq. BRİKS ölkələri də beynəlxalq demokratiya prinsipini, yəni müəyyən ölkələrə və xalqlara qarşı sanksiyaların olmamasını, ikili standartların olmamasını, beynəlxalq təşkilatların işinin daha ədalətli olmasının vacibliyini dəstəkləyir. Yanlış olan odur ki, bir çox yanğınsöndürən təşkilatların katibi tamamilə Qərb koalisiyası tərəfindən idarə olunur və onların maraqları üçün manipulyasiya edilir. Bütün BRICS ölkələrinin suveren inkişaf seçimində bir-birini dəstəkləməsi vacibdir və bu baxımdan, Qərbin siyasətini bəyənmədiyi bəzi ölkələrə qarşı endirdiyi Qərb sanksiyalarına qoşulmamaq üçün qeyri-rəsmi öhdəliklər götürürlər”, - deyə Markov deyib. Görünən odur ki, BRİCS, demək olar ki, gələcək dünya nizamının buxar obrazıdır. İndi görürük ki, dünya düzənində yaşamağa çalışan, özünü başqalarına sırımağa çalışan bir qütb var, söhbət ABŞ-nin rəhbərlik etdiyi Qərb dövlətlərinin Avropa Birliyi ilə koalisiyasından gedir. Əksər ölkələrin daha ədalətli dünya nizamını arzuladığı, hegemoniyanın olmadığı, lakin müstəqil və bir-biri ilə əməkdaşlıq edən müxtəlif dövlətlər arasında əməkdaşlıq olduğu bir vaxtda, BRİCS gələcək dünya nizamının prototipidir. Tehran Orucoğlu, Bizim.Media